آلاپریما یک اصطلاح در زبان ایتالیایی به معنای یکباره یا در اولین تلاش است. سبک آلاپریما (alla prima) یک تکنیک نقاشی است که در قرن 17 میلادی در ایتالیا ظهور پیدا کرد و شکل گرفت و در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم به ویژه در میان جنبشهای امپرسیونیستی و پست امپرسیونیستی محبوبیت یافت و در طول سالها توسط هنرمندان زیادی استفاده شده است.
هنرمندانی مانند ونسان ون گوگ، کلود مونه و جان سینگر سارجنت با نقاشیهای آلاپریما خود شناخته میشدند. آنها معتقد بودند که این تکنیک و استفاده آزاد و جسورانه از قلم به آنها اجازه میدهد تا ماهیت موضوع را به صورت خودانگیخته و پر جنب و جوش دریافت کرده و به بوم منتقل کنند.
قبل از ظهور تکنیک نقاشی آلاپریما، هنرمندان معمولا از لایهبندی استفاده میکردند که شامل نقاشی کردن یک لایه، خشک شدن آن و سپس کشیدن یک لایه دیگر روی آن بود و گاهی تا بیش از 50 لایه رنگ میساختند. این روش به خصوص با توجه به زمان خشک شدن آهسته رنگ روغن، بسیار پر زحمت و زمان بر بود.
در این سبک نقاشی به آن سبک خیس در خیس (wet on wet) نیز میگویند، لایههای رنگ قبل از خشک شدن لایه قبلی روی هم قرار میگیرند و مانند معنای لغوی آن همه چیز در یک جلسه “به یکباره” نقاشی میشود و به طور کلی، اصل این سبک نقاشی در این است که نقاش تابلوی خود را در یک جلسه تمام کند و همه رنگهای به کار رفته با هم خشک شوند و پس از خشک شدن رنگها، دیگر رنگی به تابلو اضافه نمیشود.
در تکنیک آلاپریما، هدف این است که نقاش ماهیت موضوع را در مدت زمان کوتاهی و اغلب در یک جلسه نقاشی، به تصویر بکشد و نقاش صبر نمیکند تا رنگهای لایه اول خشک شود و در حالیکه هنوز رنگهای لایه اول خیس است، لایه دوم رنگ گذاری را انجام میدهد و همه رنگها با هم خشک میشوند؛ بنابراین داشتن سرعت عمل بالا در این تکنیک بسیار مهم است و طرح باید در کوتاهترین زمان ممکن توسط نقاش آنالیز شود و سپس روی سطح بوم اجرا شود و قبل از اینکه لایه اول رنگ خشک شود، به اتمام رسیده باشد.
از سبک آلاپریما بیشتر در رنگ روغن استفاده میشود، زیرا زمان خشک شدن این نوع رنگ نسبت به رنگهای دیگر طولانیتر است، اما میتوان آن را با سایر وسایل نقاشی مانند اکریلیک یا آبرنگ نیز اجرا کرد. همچنین در این تکنیک کلیات از جزییات مهمتر هستند و بیشتر مورد توجه قرار دارند؛ به همین دلیل هنرمندان و نقاشان این سبک نقاشی خود را معمولا با یک قلموی بزرگ شروع میکنند و در طی نقاشی بر اساس نیاز از قلموهای کوچکتر استفاده میکنند.
نکات مهم برای اجرای تکنیک آلاپریما
امروزه نقاشی آلاپریما، یک تکنیک محبوب در بین هنرمندان و نقاشان آماتور و حرفهای است؛ زیرا یک چالش منحصربهفرد را ارائه میدهد و اجازه میدهد تا نقاش، احساس آزادی و خلاقیت بیشتری در فرایند نقاشی خود داشته باشد؛ بنابراین اگر به دنبال آزمایش یک تکنیک جدید هستید، نقاشی آلاپریما قطعا یک چالش هیجانانگیز است که واقعا ارزش امتحان کردن را دارد.
اگر به عنوان یک نقاش قصد دارید در مجموعه آثار خود یک نقاشی به سبک آلاپریما خلق کنید، نکات زیر به شما در این اجرای بهتر این تکنیک کمک کند:
موضوع خود را با دقت انتخاب کنید.
در اولین قدم برای کار به سبک آلاپریما، موضوع یا طرحی را انتخاب کنید که بتوانید آن را در یک جلسه نقاشی تکمیل کنید. فرقی نمیکند طرح انتخابی شما یک منظره، طبیعت بیجان یا پرتره باشد، در هر حال باید چیزی باشد که بتوانید نسبتا سریع آن را به پایان برسانید.
قبل از شروع رنگهای ترکیبی خود را آماده کنید.
در یک اثر هنری آلاپریما، بی شک شما به مجموعهای از رنگهای ترکیبی نیاز دارید؛ پس مقادیر کافی از رنگهای مورد استفاده خود را قبل از شروع حتما آماده روی پالت و در دسترس خود داشته باشید. همچنین برای اینکه نقاشی خود را منسجم نگه دارید، چند رنگ محدود را انتخاب کنید که بتوانید آنها را با هم ترکیب کنید و با همان رنگها بتوانید طیفی از رنگها و سایهها ایجاد کنید.
ابزارها و تکنیک های مختلف آزمایش کنید.
از امتحان ابزارها و تکنیکهای مختلف در نقاشی آلاپریما نترسید. از کاردک، اسفنج و حتی انگشتان خود میتوان برای ایجاد بافتها و جلوههای جالب استفاده کنید. تکنیکها و ابزارهای مختلف را امتحان کنید تا ببینید برای نقاشیهای بعدی شما کدام بهتر و سریعتر است.
به ضخامت و بافت لایههای رنگ توجه کنید.
در حین اضافه کردن لایههای رنگ، حتما حواستان باشد به ضخامت و بافت رنگ توجه کنید. از کار بیش از حد روی رنگها خودداری کنید، زیرا باعث کدر و بد رنگ شدن آنها میشوید و با توجه به اینکه زمان و سرعت عمل در این نقاشی بسیار مهم است، وسواس بیش از حد بر روی رنگها نداشته باشید. زیاد درگیر جزئیات نشوید و به جای آن به کلیات طرح توجه کنید.
از اشکال بزرگتر نقاشی را شروع کنید.
برای شروع از اشکال و مناطق بزرگتر نقاشی شروع کنید و بعد از تمام شدن قسمتهای وسیعتر سپس به سمت جزئیات کوچکتر و یا اصلاح آنها بروید و این کار به شما کمک میکند تا قبل از درگیر شدن در جزئیات، ترکیب و طرح رنگ کلی را تعیین کنید. سرعت عمل و سریع کار کردن را فراموش نکنید و ضربات قلمو را هم شل نگه دارید.
قبل از خشک شدن رنگ اشتباهی آن را پاک یا اصلاح کنید.
یکی از مزایای کلیدی کار با آلاپریما این است که شما میتوانید رنگ اشتباه را پاک یا حتی حذف کنید. برای انجام این کار، میتوانید از نوک کاردک یا انتهای صاف قلم مو استفاده کنید تا رنگ را از روی بوم پاک کنید؛ پس اگر اشتباه کردید یا ظاهر چیزی را دوست ندارید، از خراشیدن آن نترسید و دوباره شروع کنید. اما حواستان باشد تا زمانی که رنگ خیس است، میتوانید آن را به راحتی از سطح کار پاک کرده و دوباره رنگ گذاری کنید و پس از خشک شدن رنگها، دیگر امکان پاک کردن رنگها و اصلاح اشتباهات وجود ندارد.
هنگام نقاشی آلاپریما، صرف نظر از اینکه با چه میزان کنترلی نقاشی میکنید، همیشه ممکن است همه چیز آنطور که شما برنامهریزی کردهاید پیش نرود و یک عنصر غیرقابل پیش بینی وجود خواهد داشت؛ یا نحوه ترکیب رنگها روی بوم درست از آب درنمیآید، یا لبهها را گم میکنید یا رنگهای برخی قسمتها سریعتر از سایر قسمتها خشک میشوند.
در هر صورت، اجازه ندهید این موارد غیرقابل پیش بینی و غیر قابل کنترل، شما را دلسرد کند و خیلی نگران این نباشید که همه چیز درست باشد، در عوض از این موارد پیش آمده، با آغوش باز استقبال کنید که این پذیرش این موارد اغلب باعث شگفتیهای دلپذیر و خاصی در نقاشی شما میشود. یادتان نرود در نقاشی آلاپریما، همه چیز در مورد اعتماد به نفس و ضربههای جسورانه قلم موی است. بی شک با تمرین، سبک و رویکرد منحصر به فرد خود را در این تکنیک نقاشی هیجانانگیز توسعه خواهید داد.
برای تهیه انواع رنگ روغن مناسب نقاشی آلاپریما میتوانید به صفحه رنگ روغن بروید. همچنین میتوانید برای تهیه سایر ابزار مناسب این سبک به صفحه انواع ابزار نقاشی مراجعه کنید.