همه چیز درباره ورنی

ورنی چیست؟ 

ورنی (VARNISH) یک مایع شفاف از خانواده‌ رزین‌ها است که به صورت یک لایه محافظ بر روی نقاشی قرار می‌گیرد و از آن در برابر آلودگی، گرد و غبار و سایر عوامل محیطی محافظت می‌کند و همچنین باعث افزایش درخشندگی سطح نقاشی می‌شود و یک تکنیک محبوب است که بسیاری از هنرمندان برای محافظت و افزایش کیفیت نقاشی‌های تمام شده خود استفاده می‌کنند.

دلایل استفاده از ورنی

• برق و شفافیت دوباره به نقاشی می‌دهد. 

تابلوهای نقاشی بعد از خشک شدن مات می‌شوند و برق اولیه خود را از دست می‌دهند و این مات شدگی نیز در تمام سطح تابلو یکسان نیست. یکی از مزایای استفاده از ورنی این است که برق از دست رفته‌ تابلو را بر می‌گرداند و باعث می‌شود رنگ‌های نقاشی شفافیت دوباره پیدا کنند و میزان مات شدگی را در تمام سطح تابلو یکسان می‌کند و باعث می‌شود همه قسمت‌ها براقی هم اندازه داشته باشد.

• از تابلو‌های نقاشی در برابر شرایط محیطی محافظت می‌کند. 

با گذشت زمان تابلو‌های نقاشی‌ دچار مشکلاتی می‌شوند و آسیب‌هایی به آنها وارد می‌شود که نیاز به ترمیم پیدا می‌کنند. از نمونه این آسیب‌ها رطوبت آب و یووی خورشید است که باعث رنگ پریدگی نقاشی می‌شود و یا رشد قارچ‌ها، لارو و تخم حشرات بر روی نقاشی است که می‌تواند باعث از بین رفتن آن شود. ورنی می‌تواند تا حد زیادی از این عوامل مخرب نقاشی جلوگیری کند. 

ورنی مانند یک لایه محافظ، جلوی نفوذ نور خورشید و کثیفی‌ها، رطوبت و لکه‌های چربی به تابلو را می‌گیرد و اگر بعد از مدتی نیز تغییر رنگ بدهد، با استفاده از پاک کننده‌هایی مانند تربانتین به راحتی از سطح تابلو قابل پاک شدن است و می‌توان لایه جدید ورنی را زد. 

ورنی برای چه نقاشی‌هایی مناسب است؟ 

در حالت کلی ورنی فقط برای تابلوهای رنگ روغن و اکریلیک مناسب است. ناگفته نماند بعضی از کمپانی‌ها مانند اشمينک (schmincke) هستند که برای تکنیک گواش هم ورنی مخصوص تولید می‌کنند.

ورنی را به هیچ عنوان برای نقاشی‌های آبرنگ، سیاه قلم، مداد رنگی، پاستل گچی و پاستل روغنی نباید استفاده کرد و روش‌های محافظت و فیکس کردن این نوع نقاشی‌ها با رنگ روغن و اکریلیک کاملا فرق دارد. 

انواع ورنی

ورنی‌ها اگر چه کارایی یکسانی دارند؛ اما با توجه به نوع استفاده دارای دسته‌بندی متفاوتی هستند که شامل موارد زیر است:

• ورنی براق (GLOSS VARNISH)
• ورنی مات (MATT VARNISH)
• ورنی نیمه مات نیمه براق (SATIN VARNISH) 
• ورنی موقتی 
• ورنی دائم 
• ورنی نیمه موقت (RETOUCHING VARNISH)

در یک دسته‌بندی هم به ورنی مایع یا اسپری تقسیم می‌شوند که بازهم کارایی یکی است. به‌هر حال فرقی نمی‌کند ورنی چه نوعی باشد، تمامی ورنی‌ها باید اولا ویژگی REMOVABLE داشته باشد؛ یعنی قابلیت این را داشته باشد بعد از مدتی بتوان آن را پاک کرد و دوباره بر روی نقاشی ورنی جدید زده شود و ثانیا ویژگی UV PROTECTION را هم داشته باشند، بدین معنا که بتواند مانع نفوذ نور خورشید به نقاشی شود. 

مورد دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد سازگاری ورنی با نوع نقاشی است. آیا روی بسته‌بندی و لیبل محصول نوشته شده مناسب نقاشی اکرلیک است یا رنگ روغن یا برای هر دو قابل استفاده است؟ به این مورد حتما باید توجه کنید.

ویژگی بعدی بیشتر حالت سلیقه‌ای دارد و خود نقاش که تصمیم می‌گیرد تابلو او برق بزند یا حالت مات داشته باشد. هر دو ورنی مات و براق هنگامی که به تابلو زده می‌شوند، همان موقع رنگ‌ها را دوباره زنده می‌کند و بیرون می‌آورد؛ اما بعد از خشک شدن، تابلویی که ورنی براق خورده، حالت رفلکت نوری دارد و برق آن ماندگار است، اما برق ورنی مات بعد از خشک شدن از بین می‌رود و دیگر فقط یک لایه محافظ است. 

نحوه ورنی زدن اصولی: 

• با یک قلموی خشک، تمام خاک و گرد و غبار سطح نقاشی را کامل پاک و تمیز کنید.
•  در این مرحله با یک کاردک، هر چیز اضافه‌ای مانند موی قلمو یا تکه رنگ خشک شده که به تابلو چسبیده است را از روی تابلو بردارید.
•  یک عدد اسفنج را کمی خیس کنید و همه روی تابلو را با آن گردگیری کنید و تمام گرد و خاک و هر چیز اضافه و کثیفی که روی تابلو وجود دارد را بردارید و مطمئن شوید که نقاشی کاملا تمیز است.
• در این مرحله توجه داشته باشید به علت کشیدن اسفنج مرطوب، تابلو خیس است و باید چند ساعت زمان بدهید تا آب روی آن کاملا خشک شود و به هیچ عنوان نباید روی تابلوی خیس ورنی بزنید.
•  بعد از اینکه سطح تابلو کاملا خشک شد و مطمئن شدید برای زدن ورنی آماده است، حالا می‌توانید نوع ورنی مورد نظرتان را به روی تابلو بزنید.
• اگر ورنی شما مایع است و باید از قلمو استفاده کنید، چندین بار قلم مو را هم به صورت عمودی و هم به صورت افقی بر سطح تابلو حرکت دهید و بکشید تا مطمئن شوید ورنی به تمام سطح تابلو ورنی رسیده است.
• اگر ورنی شما اسپری است، ابتدا قبل از استفاده آن را خوب تکان دهید. سپس دورتادور تابلو را سفره یکبار مصرف یا پلاستیک بکشید زیرا اگر به جایی ناخواسته پاشیده شود پاک نمی‌شود.
• برای ورنی اسپری نیازی نیست تابلو را روی زمین  بخوابانید و باید به صورت ایستاده باشد.
• یک نکته مهم که لازم است قبل از زدن اسپری به تابلو رعایت کنید این است که اولین اسپری کمی شره می‌کند و میریزد پس اولین اسپری را از دور تابلو همان قسمت پلاستیک کشیده شروع کنید.
• نحوه اسپری زدن هم به صورت زیگزاگ و رفت و برگشتی به تابلو است و در آخر هم باز از همه جهات اسپری بزنید تا مطمئن شوید همه قسمت‌ها ورنی زده شده است.

سخن آخر

درست است که تابلو نقاشی در اثر گذشت زمان به هر حال آسیب می‌بیند و نمی‌توان مانع آن شد؛ اما استفاده از عوامل محافظتی مانند ورنی‌ می‌تواند در افزایش طول عمر و ماندگاری تابلو نقاشی بسیار موثر باشد. تابلو نقاشی شما یک اثر بی‌نظیر و تک مانند اثر انگشت شماست. با استفاده از ورنی‌های برند‌های شناخته شده و معتبر، تابلو شما تا سال‌ها زیبا، شاداب و سالم می‌ماند.

برای خرید انواع ورنی از برند‌های معتبر خارجی و ایرانی، می‌توانید به صفحه مدیوم و مکمل رنگ بروید.